Yaxşı Foto-Şəkil Çəkməkçün Kino Film İzlə! Matrixdən 9 Qayda
Hamımız daha yaxşı fotoşəkil çəkmək istəyirik. Bunun üçün daha yaxşı görməyi öyrənməyimiz lazımdır. O zaman gözümüzü necə öyrədə bilərik? Bugünə qədər bir çox fərqli yöntəm duymuş, ya da yoxlamış ola bilərsiniz, ancaq mən sizə gözünüzü öyrətmək üçün tamam başqa bir yol önərəcəyəm: bol-bol film izləyin! Gəlin sizə filmlərin yardımıyla necə daha yaxşı görə biləcəyinizi göstərim.
Bəli, bol-bol film izləyin. Ancaq doğrudan, görməyə çalışaraq izləyin. Biz film deyirik, amma İngilizcə “motion picture” da deyilir, yəni hərəkətli rəsimlər. Əslində hər saniyə bizə 24 dənə foto çərçivəsi göstərilir. Bundan da yaxşı öyrətmək olarmı? Həm də sürətləndirilmiş öyrətmə.
İndi sizə çox sevdiyim klassik bir elmi fantastik filmdən, 99-cu ilin Matrix-indən bir səhnə göstərəcəyəm və bu səhnə üzərindən fotoda kompozisiya teknikalarını incələyəcəyik.
İlk qaydamız “Rule of thirds” (Üçlər qaydası)
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 1-ci Qaydası
Ekranı yastı iki və dik iki cizgiylə üç eyni parçaya böldüyünüzü düşünün. Sonrasında fotoqraftakı önəmli olanları, baxanların gözünü yönləndirmək istədiyiniz bölümləri bunların kəsişməsinə və ya üzərinə düşürün. Bu cizgilər və nöqtələr, kompozisiyamızın təməlini təşkil edir.
Seçdiyim səhnə tamamilə ağ bir otaqda keçdiyi üçün kompozisiya qaydaları və teknikalarını görməyimiz çox daha asan olacaq.
Fotoqrafınızda bir kişimi var? Onu cizgilərdən birinin üstünə yerləşdirməyə çalışın. Gözə daha çox estetik görsənəcəkdir.
Qayda 2: Lead Room (Baxış Boşluğu)
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 2-ci Qaydası
Tam bu nöqtədə ikinci kompozisiya teknikasından danışa bilərik: “Lead room (birbaşa tərcüməsi olmasa da buna “Baxış boşluğu” deye bilərik)”. Yəni xarakterin baxmaqda olduğu yöndə yaradılmış istənilən boşluq.
Üçlər qaydasına görə bu xarakter sağdakı cizginin üstünə də yerləşdirilə bilərdi, amma zatən o yönə baxdığı üçün istəyərək boş buraxılmış, soldakı cizgiyə yerləşdirilmişdir.
Bunun tərsi də ola bilər, əlbəttə.
Bu arada iki xarakterdən bu səhnədə üstün olanı soldakıdır. Dolayısıyla üzünün sağ tərəfini görürük. Bu da istənilərək edilmiş bir kompozisiya seçimidir. Birisini qəhrəmanlaşdırmaq istəsəniz onu kompozisiyanın soluna daşıyın və sağ tərəfində baxış boşluğu yaradın.
Sıra gəldi üçüncü kompozisiya teknikasına: “Simmetriya”
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 3-cü Qaydası
Ekranın tam ortasından bu dəfə dik bir çizgi çizdiyimizdə kompozisiyadakı adamlarımız bu çizginin ətrafına simmetrik yerləşdirilmişdir. Əslində simmetriya başda söylıdiyimiz “üçlər qadası”-nın çox zaman alternativi olsa da bu səhnədə iki teknika bir arada uğurla işlədilmişdir.
Eyni anda həm simmetriyanı, həm də üçlər qaydasını görə bilirik.
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 4-cü Qaydası
Burada gördüyümüz şey “Framing (Çərçivələmə)”
Fotodakı nələrisə ortalıqdakı təbii başqa bir nəyinsə içinə yerləşdirərək çərçivələyin. Burada bir TV ekranı işlədilmişdir. Amma siz bunun üçün fotonuzu çəkəcəyiniz adamı bir qapı, ya da pəncr içinə yerləşdirərək çərçivəyə sala bilərsiniz.
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 5-ci Qaydası
Qayda 5: “Fill the frame (Çərçivəni doldur)”
Əgər fotoqrafçılığınızı inkişaf etdirmək istəyirsinizsə çəkdiyinizə yaxınlaşın deyirlər. Kompozisiya diliylə “Fill the frame (Çərçivəni doldur)” diyə bilərik.
Çəkdiyinizə yaxınlaşarsanız nə olar? Təbii olaraq onu daha yaxından tanıyarıq. Adətən iç dünyasını kəşf etməyə başlayarıq. Bu planda sadəcə çərçivə doldurulmaqla qalmamış, altıncı bir kompozisiya teknikası daha işlədilmişdir.
Qayda 6: “Diagonal Lines (Çapraz Cizgilər)”
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 6-cı Qaydası
“Diagonal lines (Çapraz cizgilər)” bir fotoya dinamizm və hərəkət duyğusu artırar. Burada xarakterin iç dünyasındakı hərəkətlilik, “gerçəklik anlayış”ını yenidən tanıyarkən yaşadığı dönməni hiss edə bilməyimiz üçün düz bir kompozisiyadan çox daha etkili bir seçim olmuş.
Bunun arxasından gələn “çərçivəni doldurun” texnikasının uyğulandığı damada çapraz çizgilərin itib yerini düz çizgilərə bıraxması bu seçimin də bilərəkdən edildiyini göstərir.
Bu səhnənin dominant-basqılı xarakterinin üzünü ilk dəfə bu qədər yaxından görürük. Düz çizgilər, onun özünə güvənən xarakterinin, stabil dünyasının yansımasıdır. Yansıma demişkən…
Bu qədər yaxınlaşmağımıza baxmayaraq xarakterin gözlərini görə bilmədiyimiz üçün iç dünyasına girə bilmirik. Bilərəkdən bir məsafə qoyulmuş. Yaxınlıq içində bir uzaqlıq duyğusu yaradılmış. Buna da…
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 7-ci Qaydası
7-ci Qaydaya “Kontrast” (Ziddlik) deyə bilərik
Buna bənzər bir başqa anlayışa baxaq indi də… Psixologiyada Gestalt qaydasından yola çıxaraq “figure/ground” (şəkil zəmin ilişkisi) də kompozisiyalarda işlədilə bilər.
(Şəkil/Zəmin İlişkisi) Figure/Ground 8-ci Qaydamız
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 8-ci Qaydası
Səhnənin başından bəri bunu görməkdəyik əslində, amma özəlliklə bu planda həm ziddliyi, həm də şəkil zəmin ilişkisini çox dəqiq qəbul edə bilirik.
Gələk eyni otaqda keçən bir başqa səhnəyə.
Daha Yaxşı Şəkil Çəkməyin 9-cu Qaydası
Burada hansı kompozisiya teknikasının işlədildiyi çox açıq.
Şəkil Çəkmək üçün 9-cu Qayda – Perspektiv
Tək bir nöqtədən çıxan çizgilər, gözümüzü yönləndirərək iki ölçülü kimi duran ağ zəminə üçüncü ölçünü artırır.
Əgər siz də fotolarınızda dərinlik etkisi yaratmaq istəyirsinizsə, ətrafınızda bu perspektif çizgilərini görməyə və göstərməyə çalışın.
Tək bir filmin sadəcə bir sahnəsindən 9 fərqli kompozisiya qaydasını, texnikasını çıxartdıq. Əgər filmləri siz də bu gözlə incələsəniz daha çox şey öyrənə bilərsiniz.
Öyrəndiklərinizi bizimlə də paylaşmağı unutmayın. Rəylərinizi və ya ən azından bu teknikanı bəyənib-bəyənmədiyinizi bildirərək daha sonrakı videolarımda məni yönləndirə bilərsiniz.
Daha yaxşı görə bilmək diləyiylə…
